KINDERARBEID IN VRIJHEID 1 mei 2009

Een waar gebeurd verhaal

Rotterdam, Spangen, eind jaren vijftig.

Bij het wakker worden staat mijn besluit vast. Het is vandaag 1 mei en ik ga niet naar school. Ik ga een daad stellen.

Klasgenoot Pietje Dunk heeft een proletarisch netwerk, hij kent de schillenboer. Op de Dag van de Arbeid verklaren wij ons solidair met het schillenproletariaat.

Op weg naar school zal het trotse werkpaard met schillenwagen ons onderscheppen. Pietje heeft een goed geheim gehouden (dit alles speelt zich af tijdens de Koude Oorlog) afspraak gemaakt met Jannes, de schillenboer (een op zoek naar passende arbeid in Rotterdam neergestreken Drent, ingeburgerd zonder cursus, Rotterdams heeft hij geleerd op de dan nog lege straat).

Vandaag geen geschiedvervalsing (over onze kolonialistische zeehelden) en aardrijkskundige verdichtsels over het romantische en pure turfstekerleven, van meester Van den Bogaard, maar de ware werkelijkheid van het schillenboerenbestaan aan de rafelrand van de grote stad.

Van Spangen gaat het naar Crooswijk en het oude noorden; drie vrije arbeiders, met oude Jannes op de bok en twee jonge revolutionairen in de laadkar.

Rotterdam jaren vijftig, tussen een volk van verstedelijkte aardappeleters dat toen nog de eigen piepers jaste. Nog te traag voor fast food maar al wel de trekschuit voorbij en te snel voor het jaagpad. Nu zie je daar rond verkiezingstijd iemand op een lullig namaakzeepkistje klimmen voor een ledig toespraakje tot volgegeten pasta-met-pesto-vreters.

Een onbeschrijflijke dag, de eerste mei, ruim een halve eeuw geleden. Een zegetocht van een driekoppige vertegenwoordiging van de werkende klasse.

Het historisch-materialistische gehalte van deze daad is me tot de dag van vandaag onduidelijk gebleven; Marx en Engels geven nog steeds geen uitsluitsel. Maar wat een statement, zoals dat tegenwoordig heet. 

De school vraagt om een verklaring van mijn afwezigheid (spijbelen was toen nog geen gewoonte maar een zeldzame daad van verzet). Mijn vader, verklaard communist, zal mijn absentie met een briefje beargumenteren. Wat hij precies heeft geschreven heb ik nooit geweten: 1 mei vrij? ‘Mijn zoon heeft de Dag van de Arbeid passend doorgebracht.’? Zoiets, vermoed ik. Ik ben ervan overtuigd dat het Hoofd der School diep respect moet hebben gevoeld voor mijn toch ongebruikelijke daad, voor een statement van heb ik jou daar.

Koninginnedag na het aubadezingen bij een Orangistisch Arnhems café de stad ontvlucht. Weg van de bourgeoisie die schaamteloos haar overconsumptie, ook in tijden van zogenaamde crisis, etaleert en te gelde maakt op zogenoemde ‘vrijmarkten’. Hierbij gaat het niet om massaal betaalde seks, maar om de uitwassen van het kapitalisme, waarbij werkelijk alles te koop is.

Twee jaar geleden maakte onze eeuwige kroonprins nog melding van ‘consuminderen’, waarbij hij het volk links inhaalde.

Vandaag, 1 mei 2009, sta ik nog eens stil bij die gedenkwaardige dag, een halve eeuw geleden. Una giornata particulare. Piet (Pietje) Dunk heeft zijn schaapjes al heel lang op het droge en baadt als een Dagobert Duck in het ‘slijk der aarde’ op zijn Spaanse haciënda.

Jannes en zijn werkpaard rusten al jaren in een sober graf na een werkzaam leven, voor altijd bevrijd van de schillen.

Ik wens ieder een Dag van passende Arbeid, te verrichten in Vrijheid.

De namen in dit verhaal zijn niet gefingeerd. Alles is hier zoals het was. De werkelijkheid is geen geweld aangedaan. Voor zover er van geweld sprake is, was dat er al.

Rob