Bespiegelingen in het zonnebad

Ik wilde schrijven over de Koude Oorlog; via het boek ‘Help, de Russen komen’ zit ik er weer middenin. Vreemde oorlog, zonder verhitte strijd en beëindigd zonder staakt het vuren. Ik ervaar weer de ijzige en dreigende sfeer van anti-Russische stemmingmakerij en onheilstijdingen uit mijn jeugd, waarin mijn vader als communist verhitte discussies aanging met ooms die de sociaal-democratie of nog erger aanhingen. Ik was op zijn hand, want niets menselijks was de jongen die ik was vreemd en ook voor mij was vader mijn held. Wij waren duidelijk een minderheidsgroep.
Ik kom uit de kast, misschien als outcast: ook ik was communist. Lang geleden, dat wel. Een jeugdzonde, zoals de Castro-verering van Harry Mulisch? Erfzonde? Nog steeds lijkt het beter daarover te zwijgen.

Ik had willen schrijven over dat prachtige boek van Peter Høeg: ‘Smilla’s gevoel voor sneeuw’, waarmee ik een warme Zuid-Franse zomervakantie lang het hoofd koel wist te houden. Ik smulde van Smilla, maar Høeg is dan ook een meeslepend en beeldend auteur. Het boek speelt voornamelijk in Groenland, waar allerlei duidelijk van elkaar te onderscheiden soorten sneeuw voorkomen. Høeg maakt ze voelbaar, zoals Süskind met woorden parfums doet geuren. Verfrissende literatuur. Sla al die columns maar over en lees een goed boek, zoals dit.

Over coalitiegepuzzel wil ik niet schrijven. Word ik niet warm of koud van. Het zal wel uitdraaien op een zevenpartijenkabinet, met gedoogsteun van wie daar nog buiten valt.

Wel verhit raakte ik bij het bericht dat Desi Bouterse de uitverkoren president was van Suriname. ‘Gangster, moordenaar, drugscrimineel’ hoorde ik mezelf sissen. Maar, vroeg ik me – verbaasd over eigen felheid – af: waarom zou ik als Nederlander zo’n toon moeten aanslaan tegen dit toch democratisch gekozen heerschap? Een enge man, dat wel, maar waarom me zo opwinden over het leiderschap van iemand die betrokken is bij slechts een moord of vijftien en zich lekkerder voelt bij cocaïne dan bij bauxiet? De halve wereld wordt bestuurd door lieden met een vergelijkbare staat van dienst.
Decembermoorden? Alweer 28 jaar geleden. Bouterse heeft onlangs nog zijn excuses aangeboden voor deze jeugdzonde.
Wie ben ik - inwoner van een land waar men zich vooral druk maakt om bezuinigingen - om mijn vingertje uit de dijk te trekken en beschuldigend te heffen naar mijnheer de president van Suriname. Tja, zo’n cocaïnelijn, dat mag natuurlijk niet, het trekt boefjes aan, maar onze Betuwelijn dan? Al die duistere doorvoer daarover van levensgevaarlijke stoffen voor mijn neus? Geen lijntje om te snuiven.

En toch: Bouterse president? Witheet was ik. Voor één keer stond ik aan de kant van Maxime Verhagen. Maar waarom? Suriname is ver, ik heb er geen wortels en ik ken het niet. De meerderheid van de Surinaamse kiezers, lees ik, heeft democratisch voor Bouterse gekozen. Vooral jongeren stemden Bouterse: een collectieve jeugdzonde? Suriname toch. Wat lees ik nog meer? Een meerderheid van de Nederlandse stemgerechtigden voelt wel iets voor een regering van Wilders en kornuiten, VVD en CDA: een volwassen zonde!

Democratie is de politieke staatsvorm waarbij nagenoeg het gehele volk aan de collectieve besluitvorming deelneemt. Toegegeven, ik was er jaren voorstander van, maar met de kennis van nu zou ik er natuurlijk niet meer voor kiezen.

Rob Vlasblom